Voor mijn verjaardag kreeg ik het boek “Het levensverhaal van de boom” van David Suzuki en Wayne Grady. Ik heb nog alleen maar de inleiding gelezen, maar ben nu al onder de indruk van dit boek! Ik wil je een aantal geciteerde stukjes uit de inleiding niet onthouden. Voor mij omvat deze tekst namelijk – kort en bondig – alles wat een boom is. En ik had het zelf niet beter kunnen verwoorden! Daarom hierbij: een ode-aan-de-boom-blog.
Een ode aan de boom
Een boom staat stevig geworteld in de bodem en reikt tegelijkertijd naar de hemel. Over de hele wereld houden bomen – met hun schitterende rijkdom aan vormen en functies – letterlijk de aarde bij elkaar. Het is in het voordeel van alle aardse schepselen dat hun bladeren de kracht van de zon ontvangen en zeeën aan waterdamp uitwasemen in de atmosfeer. Hun takken en stammen bieden onderdak, voedsel en een habitat voor zoogdieren, vogels, amfibieën, insecten en andere planten.
Het bijrolletje van de boom
Bomen zijn een van de langstlevende organismen op aarde. Ze overbruggen tijdspannes die ons bestaan, onze ervaringen en onze herinneringen ver overtreffen. Bomen zijn bijzondere wezens. Toch staan ze erbij alsof ze in het drama van het leven maar een bijrolletje hebben, als onderdeel van het decor voor de voortdurend veranderende gebeurtenissen om hen heen, zo vertrouwd en alom vertegenwoordigd dat we ze min of meer negeren.
Het (over)leven van een boom
Het leven van iedere boom hangt aan een zijden draadje. Een boom kan zich niet verplaatsen, maar moet toch proberen zijn stuifmeel zo ver mogelijk bij zijn eigen territorium vandaan te verspreiden. Hij heeft ongelooflijke mechanismes ontwikkeld om daarin te slagen, van het inzetten van dieren als plaatsvervangende zaaiers tot het bevestigen van propellers, parachutes en katapulten aan het stevige omhulsel van de zaden.
Op de plek waar het zaadje landt, is zijn lot bezegeld. Meestal betekent dat open en bloot ten prooi blijven liggen aan insecten, vogels of zoogdieren, verwelken op een steen of verdrinken in water. Zelfs al belandt een zaadje op aarde, dan nog is zijn toekomst onzeker. Dit druppeltje protoplasma bevat de volledige nalatenschap van de ouder, een voedselvoorraadje om de eerste, voorzichtige beginperiode door te komen en een generische blauwdruk die de plant influistert dat hij moet wortelen in de aarde, zijn stengel omhoog moet laten groeien, hoe hij energie moet opvangen en welk materiaal hij voor het leven nodig heeft.
De intelligentie van de boom
Vanaf het moment dat het beginnende worteltje in aarde boort, legt het zaadje zich op die plek in de wereld vast. Daar zal het alles aan de omgeving moeten onttrekken wat het nodig heeft om eeuwenlang te overleven en te floreren. Menselijke vindingrijkheid en technologie zullen nooit kunnen tippen aan de kracht en veerkracht die in elke boom is ingebouwd. Een boom produceert het volledige spectrum aan complexe moleculen die de bouwstenen vormen voor zijn fysieke structuur en stofwisseling uit slechts zonlicht, kooldioxide, water, stikstof en een paar sporenelementen.
Geen weerloos slachtoffer
Een boom kan niet wegrennen, zich verstoppen of aanvallers mappen, maar is geen hulpeloos slachtoffer. Zijn schors werkt als een harnas en hij maakt een heel scala aan krachtige mengsels aan die kunnen fungeren als gif of als afweermiddel tegen indringers. Bij een aanval door insecten kunnen bomen vluchtige, chemische verbindingen maken die niet alleen de insecten afweren, maar ook omliggende bomen waarschuwen voor het gevaar en hen stimuleren het afweermiddel ook te maken. Mocht ongedierte of ziekte toch greep krijgen op een boom, dan kan hij het getroffen deel afgrendelen, waarbij ledematen of andere lichaamsdelen worden opgeofferd zodat de rest kan overleven.
Een betrokken burger
Onder de grond kunnen de wortels van bomen in een gemeenschap zich met elkaar verstrengelen en zelfs versmelten. Op die manier kunnen bomen communiceren, stofjes uitwisselen en elkaar tot steun zijn. Een boom is geen opzichzelfstaand individu, maar een sociaal betrokken burger, die dezelfde voordelen haalt uit samenwerking, samen delen en gemeenschappelijke inzet als elk ander levend wezen dat meedoet aan een goed draaiend ecosysteem.
Het boek & meer bomenfeitjes
Ik heb na deze prachtige inleiding heel veel zin om dit boek te gaan lezen! Het gaat over het levensverhaal van één boom. “Een ontroerende en leerzame vertellen over alle fases van het leven.” De ontwikkeling van de boom wordt bloemrijk geschreven aan de hand van de wereldgeschiedenis, bekende schrijvers en verschillende takken van de wetenschap.
Vond je deze “Een ode aan de boom-blog” leuk en ben je benieuwd naar meer bomenfeitjes? Lees dan ook mijn andere blogs vol bomenfeitjes!
Ben jij ook een fan van bomen? Dan vind je wellicht mijn homemade kunstbomen voor binnen mooi.
Vragen of opmerkingen? Mail gerust of stuur me een bericht op Instagram. Of koop het boek. 🙂