Het gebruik van bomen is eeuwenoud. Mensen ontbossen vandaag de dag vooral om ruimte te maken voor landbouw en veeteelt. Terwijl we vroeger bomen voornamelijk gebruikten om kwaaltjes of ziekten tegen te gaan. Vandaar de term: medicinale bomen. Ook dronken we dranken van boomproducten om een hoger bewustzijn te bereiken. Verder werden bomen gebruikt voor praktische zaken, zoals tandenpoetsen.
In deze blog vertel ik je vijf bijzondere traditionele (medicinale) bomen-gebruiken. Sommige gebruiken kennen wij nog steeds!
Berkensap | De Berk
Ken jij berkensap al? Het is – blijkbaar, ik hoorde er pas vorige week over – helemaal hip. Vroeger werd berkensap voornamelijk gebruikt tegen kaalheid en als anti-roos middel. Tegenwoordig wordt het gedronken voor de smaak en de grote hoeveelheid mineralen en antioxidanten in het drankje. Ook wordt berkensap toegevoegd aan huid- en haarproducten.
Berkensap wordt getapt uit de berk. In de winter slaat de berk voedingsstoffen op die later in zijn sap terecht komen. Berkensap dat rechtstreeks uit de boom komt is helder en heeft een licht zoete smaak. Na 2 à 3 dagen begint het sap te fermenteren en ontwikkelt het een zuurdere smaak. Berkensap kan puur gedronken worden, of kan worden toegevoegd aan siroop, bier en wijn.
Berkensap is rijk aan mangaan en magnesium. Omdat het sap vooral uit water bestaat, bevat het weinig calorieën en suiker.
Tandenpoetsen | De Tandenborstel boom (Salvadora persica)
Al eeuwenlang wordt de stam van de Tandenborstel boom gebruikt als tandenborstel. De stam van deze boom bevat namelijk een antibioticum dat de mond schoon houdt en kiespijn tegen gaat.
Fun fact: de Wereldgezondheidsorganisatie raadt aan om te sabbelen op het hout van de Tandenborstel boom. Onderzoek heeft namelijk uitgewezen dat dit een gunstige werking op het gebit heeft.
Naast dat de boom als tandenborstel fungeert, gebruiken bepaalde stammen de wortel van de boom als remedie tegen gororroe (een soa), spierpijn, buikpijn en zelfs borstaandoeningen. Het sap uit de boom heeft ook een functie; volkeren gebruiken het om huidzweren te behandelen.
Hulp bij hoofdpijn | De Gebakken-ei-boom (Oncoba routledgei)
Deze boom heeft bloemen die lijken op een gebakken ei. Eet ze maar eens, en je proeft gebakken ei. Grapje. Wat je wel kan doen is de wortels van de boom in heet water leggen. Dit extract werd traditioneel gedronken tegen hoofdpijn.
Hulp bij griep & meer | De Theeboom (Melaleuca alternifolia)
De Theeboom zegt je wellicht niets. Maar tea tree oil ken je misschien wel. Tea tree oil is een etherische olie die door stoomdestillatie uit het blad van de Theeboom wordt verkregen. Je kan de olie voor huid en haar gebruiken. De olie is populair vanwege haar antibacteriële en schimmeldodende werking.
Vroeger was tea tree oil nog geen ‘ding’. Bovendien beschikten de Aboriginals (de boom bevindt zich in Australië) nog niet over de benodigde technologie (destillatieapparatuur). Wel gebruikten de Aboriginals de bladeren van de (broertjes van de) Theeboom in de vorm van dampbaden bij verkoudheid, griep en koorts.
De boom dankt zijn naam trouwens aan James Cook. Hij ontdekte de sterk ruikende bladeren van de boom gedurende zijn Australië expeditie. Hij nam de bladeren mee naar Engeland, voor de… thee!
Een boom met verschillende kanten | De Kaapse wilde vijg (Ficus Sur)
De Kaapse wilde vijg bevat vijgen. De vijg suggereert vruchtbaarheid in Afrika. Sommige volken zagen (of zien) de boom daarom als heilig. In Oeganda verwerken ze de bladeren van de boom tot geluksbrengers.
De boom heeft vele toepassingen in de traditionele geneeskunde. Dit, ondanks dat de boom giftige stoffen bevat. Zo is het gif van de boom gebruikt voor criminele vergiftiging in Senegal!
Men gebruikte het sap van de boom verder voor de behandeling van wonden, kiespijn, oogproblemen, algemene pijn in het lichaam, long- en keelproblemen en gonorroe. Wortelpreparaten dienden als behandeling tegen hoest, keelpijn, diarree, buikpijn bij baby’s, pijn op de borst, onvruchtbaarheid, baarmoederpijn, gonorroe, en als braakmiddel (!?).
Men gebruikte schorsafkooksels tegen pijn, reuma, diarree, maagproblemen, vochtophoping bij kinderen en onvruchtbaarheid. Ook in de diergeneeskunde werden de bladeren, vijgen en het sap van de boom gebruikt. Namelijk om de melkproductie bij koeien te stimuleren. Oftewel, een (medicinale) boom met vele kanten!
Kende jij deze traditionele gebruiken van medicinale bomen al?
Ben je benieuwd naar meer bomenfeitjes? Lees dan eens Boommade’s andere blogs over bomen. Of shop hier jouw eigen boom voor binnen. Boommade maakt handgemaakte kunstbomen in alle soorten en maten.
Meer leren over bomen?
Ik vind dit boek over bomen (geschreven door een boswachter) echt een aanrader! Het leest lekker en is en heel leerzaam! Ik stond versteld van de ‘kracht’ van bomen.
Heb je vragen of opmerkingen over deze blog? Reageer hieronder, stuur Boommade een e-mail of een persoonlijk bericht op Instagram of Facebook. Leuk om van je te horen! Liefs, Sophie