Dat bomen CO2 omzetten in zuurstof is bekend. Zonder bomen zouden wij mensen niet op aarde kunnen leven. Zou dit dan ook de reden zijn waarom bomen bestaan? Ik dacht altijd van wel. Achteraf gezien misschien een gekke gedachte. Bovendien ontstonden bomen vele malen eerder dan mensen. Bomen móesten bomen worden, om te kunnen overleven. Voordat een boom een boom werd, was een boom namelijk ‘slechts’ een alg in de zee. Lees je snel verder over hoe bomen zijn ontstaan?
Achtergrondinformatie over deze blog: Hoe zijn bomen ontstaan
De informatie uit deze blog is ontleend aan het mooie boek Het levensverhaal van de boom van David Suzuki & Wayne Grady. Naast het schrijven van blogs, maakt Boommade handgemaakte interieurbomen voor binnen. Bekijk hier de huidige collectie, hier de eerder gemaakte kunstbomen of bestel hier een boom op maat.
Het eerste stadium van de boom: een zee alg
3,5 miljard jaar geleden slaagden minuscule algen erin om fotosynthese tot stand te brengen. Fotosynthese houdt in dat lichtenergie van de zon wordt gebruikt om CO2 om te zetten in koolhydraten (‘suiker’). Deze suiker slaat de alg op en kan naar behoefte worden gegeten. De organismen die fotosynthese ontwikkelden, zijn de eerste organismen op aarde die planten genoemd kunnen worden. In die tijd verspreidden deze planten zich door zeeën. En namen daar de bovenste 200 meter van in beslag.
Het onzichtbare bos in de zee
De foto synthetiserende algen hadden een groot voordeel boven de algen die (nog) geen fotosynthese kenden. Deze algen wisten niet hoe ze zonlicht in hun voordeel konden gebruiken, maar wilden natuurlijk wel meeprofiteren van de extra suikers. Hierom ontstonden samenwerkingen. Dit leidde tot concurrentie en steeds efficiëntere en gevarieerdere fotosynthese. De foto synthetiserende algen overheersten de zeeën al snel. Vandaag de dag kennen we deze algen als fytoplankton. Fytoplankton zorgt – nog steeds – voor meer dan de helft van alle fotosynthese op onze planeet!
Fijne bijverschijnselen
De absorptie van CO2 door de algen hadden twee positieve bijverschijnselen. Ten eerste verminderde het de warmte die vastzat boven het aardoppervlak. Ten tweede leverde het een bijzonder bijproduct: zuurstof.
Cellen met een eigen taak
De algen ontwikkelden zich tot allerlei soorten meercellige bacteriën. Binnen deze bacteriën kreeg iedere cel één huishoudelijke taak op zich. Deze taak droeg bij aan het grotere geheel. De groep cellen die zich wijdde aan het verkrijgen van energie, oftewel fotosynthese, moesten zich zien te organiseren als groot oppervlak. Door een groot oppervlak te maken, is het makkelijker om meer zonlicht te pakken. De algen, die al bladeren ontwikkelden, moesten dus groter worden.
Verplaatsing naar het land
Sommige planten verhuisden van zee naar land. Hoogstwaarschijnlijk door de concurrentiestrijd om de zon, door aanspoeling of monsterstormen. Deze verandering kostte vele organismen het leven, maar sommigen kregen het voor elkaar om zich aan te passen. Dit, ondanks de beperkte toegang tot water. Wel hadden de planten nu meer toegang tot de zon (dan eerder in zee).
Planten aan land
De planten moesten nieuwe manieren verzinnen om aan extra voedingstoffen en water te zien te komen. Maar in die tijd bestond nog geen aarde (vol mineralen en moleculen). Aarde ontstond pas nadat er vele generaties aardplanten hadden geleegd en waren gestorven. Dit nam echter honderden millennia in beslag. In een paar miljoen jaar zorgen de planten op het land voor de andere helft van de fotosynthese.
Hoe bomen zijn ontstaan
De concurrentie die eerder in de zee plaatsvond, ontstond nu ook aan land. Een paar nazaten van de soorten die aan land waren gegaan, groeiden aarzelend boven de bodem uit. Deze planten, die iets langer waren dan hun soortgenoten, floreerden ten koste van hun buren. Ze pakten namelijk hun zonlicht af en deden het ontzettend goed. De planten moesten stevige stengels en wortels ontwikkelen om zich te kunnen beschermen tegen wind, golven of andere groeiende planten. Ze moesten bomen worden. En zo zijn bomen ontstaan!
Meer bomenfeitjes
Je weet nu hoe bomen zijn ontstaan. Wil je meer weten over bomen? Lees dan bijvoorbeeld een van de volgende blogs over bomen:
- Vriendschap tussen bomen?
- Opgroeien als boom: de obstakels die je hebt te overwinnen
- Kunnen bomen denken en onthouden?
Liever leren van een echte kenner? Ik vond dit boek over bomen (geschreven door een boswachter) echt een aanrader! Het leest lekker en is en heel leerzaam! Ik stond versteld van de ‘kracht’ van bomen.
Vragen of opmerkingen over deze blog of over hoe bomen zijn ontstaan?
Reageer hieronder, stuur me (Sophie, oprichter van Boommade) een bericht op Instagram of neem contact op. Boommade staat ook open voor gastblogs. De blogs op Boommade.nl gaan over bomen, interieur en/of duurzaamheid.
